تفاوت دندان درد و حساسیت دندانی در چیست؟

حساسیت دندان با دندان درد متفاوت است. درد دندان، هنگامی ایجاد میشود که باکتری­های عامل پوسیدگی، مینای دندان را تخریب کرده و به لایه­ های زیرین آن یعنی داخل عاج، ریشه و پالپ دندان رسیده ­باشند. اما حساسیت دندان، هنگامی پیش میاید که مینای دندان از بین رفته و عاج دندان (بدنه اصلی دندان و استخوان سفیدرنگ) نمایان شده باشد. از آنجایی که عاج با اعصاب دندان ارتباط دارد، مصرف برخی خوراکی­ها باعث ناراحتی خواهدشد.

تفاوت درد دندان و احساس درد در دندان های حساس از موضوعاتی است که دانستن درباره‌ی آن به شما کمک می‌کند یک تصمیم درست و مناسب برای جلوگیری و درمان آن بگیرید. این بحثی است که ممکن است شباهت‌ها و در عین‌حال تفاوت‌های تاثیرگذار زیادی داشته باشد. به‌طور کلی وقتی از درد دندان یا دردی که در اطراف آن حس می‌شود صحبت می‌کنیم؛ منظور علت‌هایی مثل پوسیدگی، آبسه دندان، شکستگی دندان، خالی شدن دندان پرشده یا ساییدن دندان‌ها است. حساسیت دندان به خاطر درد ناشی از رسیدن محرک‌ها مثل بستنی، به اعصاب دندان های حساس است. حساسیت دندان به گرما و سرما درواقع اصلی‌ترین دلیل ایجاد حس درد در دندان‌ها است. دلایل دیگری می‌توانند در این امر دخیل باشد که با خواندن این مطلب در کلینیک اکتیدنت به آگاهی کاملی از آن‌ها خواهید رسید.

دندان درد چیست؟

برخلاف تصور عموم؛ دندان یک نسج زنده‌ی بدن انسان است که مانند سایر اعضای بدن؛ زنده، دارای خون‌رسانی و حس است. به همین دلیل است که می‌توان دردی به نام دندان درد را حس کرد و آن را یک بافت سخت و بی‌جان ندانست. در جواب سوال دندان درد چیست به آسانی می‌توان به این پاسخ رسید که دندان درد، دردی است که داخل یا اطراف دندان به وجود می‌آید. معمولا درد از درون دندان یا اطراف لثه ناشی می‌شود.

برخی مواقع دندان درد متناوب و قابل تحمل یا مداوم و حاد است. گاهی تورم اطراف دندان، تب و سردرد می‌تواند دلیلی برای ایجاد دندان ‌درد شود. به غیر از چنین مواردی، دردهایی هم وجود دارد که مختص دندان های حساس است. گفتیم که حساسیت دندان به گرما و سرما دلیل اصلی دردهای این‌چنینی دندانی است. این حساسیت‌ها می‌تواند ناشی از ساییدگی و تخریب مینای دندان باشد. سعی کنید از خمیردندان مخصوص دندان‌های حساس استفاده کنید و به مدت یک هفته از خوردن غذاهای خیلی گرم یا سرد خودداری کنید تا ببینید این مسئله فروکش می‌کند یا خیر. علاوه‌بر این بخش‌های  دیگری از درمان خانگی حساسیت‌ دندانی وجود دارد که می‌توان از آن‌ها استفاده کرد.

دلایل حساسیت دندانی و عوامل ایجادکننده‌ی آن

هنگامی که مینای دندان از بین می‌رود یا لثه شما عقب می‌رود، لایه‌ی زیرین محل زندگی اعصاب دندان نمایان می‌شود. عوامل محرک خاص، این اعصاب را تشدید کرده و باعث ایجاد و دلایل حساسیت دندانی می‌شوند.

اگر خوردن نوشیدنی‌های گرم یا سرد باعث درد گرفتن دندان‌هایتان می‌شود؛ این نشان می‌دهد که شما دندان‌های حساسی دارید. البته که تنها مواردی که می‌تواند نشان‌دهنده‌ی این حساسیت باشد، حساسیت دندان به گرما و سرما و نوشیدنی‌ها نیستند. مواردی مثل غذاهای شیرین یا ترش و حتی هوای سرد نیز می‌تواند باعث تحریک دندان های حساس شود.

نشانه‌هایی چون مثل بیماری لثه، تحلیل طبیعی لثه و ترک برداشتن دندان به همراه تخریب مینای دندان می‌تواند از جمله عوامل ایجاد دندان های حساس باشد.
به طور خلاصه عوامل تشدید و بروز درد حساسیت دندانی این موارد است:

• غذاهای بسیار گرم و سرد
• نوشیدنی‌های بسیار گرم و سرد
• غذاهای اسیدی و شیرین
• آب سرد در زمان مسواک زدن دندان
• زیاده‌روی در مصرف دهان‌شویه

حتما بخوانید:

آنچه باید در مورد تبخال و آفت دهان بدانید

راه‌های پیشگیری از تخریب مینای دندان

در این میان راه‌های مختلفی برای پیشگیری از ابتلا به این درد وجود دارد. بهتر است برای پیشگیری از تخریب مینای دندان می‌توانید از چند توصیه‌ی پزشکی و خانگی پیروی کنید:

مسواک نزدن با فشار و شدت زیاد

مسواک زدن‌های شدید با برس‌های خشن فقط پلاک‌های دندانی را از روی دندن برنمی‌دارد، بلکه می‌تواند به عنوان یک تهدید جدی برای سلامت مینای دندان و دلایل حساسیت دندانی محسوب شود. در میان افراد، مسواک زدن با استفاده از حرکت‌های افقی، موازات لثه و با سرعت و فشار زیاد رایج شده است اما خود این کار می‌تواند یک آسیب جدی به مینای دندان وارد کند و با مسواک زدن نه تنها به سلامت دندان‌ها کمک نکنید، بلکه آن‌ها را به خطر هم بیندازید.

یکی از راه‌های پیشگیری از تخریب مینای دندان طرز صحیح روش مسواک زدن است که با یک برس نرم و زاویه‌ی ۴۵ درجه به مسواک زدن دندان‌ها بپردازید.

خوردن نوشیدنی‌ها و غذاهای اسیدی

نخوردن نوشابه‌های گازدار، آبنبات‌های چسبنده و غذاهای با نشاسته‌ی بالا می‌تواند یکی از راه‌های پیشگیری از تخریب مینای دندان باشد. اگر خوراکی حاوی ماده‌ی اسیدی می‌خورید بهترین کار این است که بلافاصله مسواک نزنید چرا که به این ترتیب مینای دندان با سرعت بیشتری تخریب خواهد شد.

دندان قروچه

دندان قروچه یک مشکل شایع در دلایل حساسیت دندانی است که در برخی افراد می‌تواند به یک مسئله‌ی جدی‌تر و حادتر تبدیل شود. معمولا عواملی مثل استرس و اضطراب بیش از حد، زمینه‌ساز بروز دندان‌قروچه است و باعث ترک و ایجاد دندان های حساس می‌شود.

دندان‌قروچه با رفع استرس‌ و دوری از نگرانی‌ها تا میزان قابل توجهی می‌تواند از بین برود. اگر این اقدام تاثیری نداشت و تبدیل به یک مشکل مزمن خصوصا در شب و زمان خواب شد، برای برطرف کردن آن و پیشگیری از تخریب مینای دندان بایستی که به دندان‌پزشک مراجعه کنید و با دریافت گارد دهانی یا اسپلینت تجویز شده توسط پزشک، از آن جلوگیری کنید.

درمان‌ خانگی حساسیت دندانی

حساسیت دندانی معمول است اما می‌تواند به یک مسئله‎ی جدی مبدل شود. توجه داشته باشید که چه چیزی باعث درد دندان می‌شود و چه مدت درد ادامه دارد. اگر درد شما شدید است و بیش از سی ثانیه طول می‌کشد، علت آن احتمالاً جدی‌تر است.  در درمان‌ خانگی حساسیت دندانی می‌توان به چند مورد ساده و قابل دسترس اشاره کرد که نقش مهمی در کاهش درد در دندان های حساس دارند. برای شروع با تهیه و استفاده از یک مسواک با برس نرم و الیاف مناسب اولین قدم برای کاهش تحریک اعصاب دندان‌ها را طی خواهید کرد.

دهان‌شویه‌های بدون الکل نیز یک راه دیگر برای کاهش و عدم برانگیختن دلایل حساسیت دندانی هستند. اگر دندان‌قروچه‌ی شما کم و قابل کنترل است بهتر است با تمرکز بر روی آن و عوامل استرس‌زایی که به تشدید آن کمک می‌کند، سعی در کاهش آن داشته باشید و آن را انجام ندهید. کاهش نوشیدن کافیئن درشب و قبل از خواب نیز می‌تواند مانع از دندان قروچه در شب شود.
بعد از استفاده از این روش‌ها انتظار می‌رود که حساسیت دندان به گرما و سرما و دردهای این چنین کاهش پیدا کند ولی اگر این روش‌ها کارساز نبود، بهترین گزینه مراجعه به دندان‌پزشک و صحبت درباره‌ی تجویز راه‌های درمانی کامل‌تر است.

اثیر تغذیه در سلامت دهان و دندان

نگهداری درست از دندان‌ها و تأمین سلامتی و بهداشت آنها، به رعایت موارد بسیاری نیاز دارد. در میان این موارد، تأثیر تغذیه در سلامت دهان و دندان بسیار چشمگیر است.

مصرف مداوم برخی مواد غذایی می­توانند موجب تغییر رنگ، ایجاد پلاک، خرابی و پوسیدگی دندان­ها شوند، که در کلینیک اکتیدنت به بررسی تأثیر تغذیه در رشد دندان­های کودکان و سلامت دندان­های بزرگسالان خواهیم پرداخت.

نقش تغذیه در تکامل دندان

نوع تغذیه کودک، تأثیر مستقیمی بر رشد دندان­های کودک و سلامت آنها دارد. رژیم غذایی کودک، باید به گونه­ ای تنظیم شود که حاوی ویتامین­های ضروری برای رشد استخوان­های بدن آنان باشد. در صورتی که کودکان ویتامین­ها و مواد مغذی برای رشد استخوان­ها را به اندازه کافی دریافت کنند، رشد دندان های آنان نیز، مطلوب خواهد بود. (در ادامه مطلب به بررسی ویتامین­های ضروری برای سلامت دندان­ها خواهیم پرداخت)

فارغ از موضوع رشد دندان کودکان، مسأله نگهداری از دندان آنها نیز اهمیت به­ سزایی دارد. برای نگهداری از دندان کودکان، باید مسواک زدن را از بدو رویش دندان­ها آغاز کنید.

چه مواد غذایی برای دندان کودکان مضر است؟

رژیم غذایی پر کربوهیدرات، پرنشاسته و پر قند­وشکر، می­تواند باعث پوسیدگی دندان کودکان شود. همچنین ضروری است که کودک، پس از مصرف خوراکی­های جویدنی چسبنده، مانند پاستیل، کارامل،کشمش، میوه ­های خشک،گرانولابارها، کوکی­ ها و شیره­ های شیرین، به سرعت دندان­های خود را مسواک بزند و در غیر این صورت، از مصرف چنین خوراکی­ هایی اجتناب کند.

هنگامی که مواد غذایی چسبناک، به سطح دندان­، می­چسبند، بزاق، به دلیل چسبندگی بیش از حد این مواد، قادر نیست آنها را از سطح دندان پاک کند. در نتیجه، باکتری­ها شروع به فعالیت کرده و دندان­ها را تخریب می­کنند.

مدت ­زمانی که این مواد غذایی روی دندان­ها باقی می­مانند، عامل تعیین کننده در سرعت پوسیدگی دندان­ هاست. به عبارتی دیگر، اگر پس از مصرف این مواد غذایی، دندانهای کودکان را مسواک بزنید و به خوبی تمیز کنید، ریسک پوسیدگی دندان­ های آنان، بسیار کمتر خواهد شد.

بهترین کار این است که انتخاب مواد غذایی سالم و درک تأثیر تغذیه در سلامت دهان و دندان را از کودکی، به فرزندان خود آموزش دهید.

چگونه می­توان از پوسیدگی دندان جلوگیری کرد؟

رعایت بهداشت دهان و دندان­ها

مسواک زدن مکرر و نخ کشیدن، از مهم­ترین مراقبت های پیشگیرانه هستند. همان طور که مشاهده کردید، تشکیل پلاک، اولین مرحله از پوسیدگی دندان است که با رعایت بهداشت دندان، به راحتی می­توان از آن پیشگیری نمود.

داشتن رژیم غذایی سالم

داشتن رژیم غذایی سالم و عدم مصرف خوراکی­های مضر (که پیشتر ذکر شد) نقش مهمی در سلامت دهان و دندان ایفا می­کند.

مصرف آب

مصرف آب و آشامیدنی­های سالم، به میزان مناسب، موجب ترشح کافی بزاق می­شود که وظیفه شستشوی طبیعی دندان­ها بر عهده دارد. خشکی دهان که بر اثر عدم ترشح کافی بزاق، ایجاد­ می­شود، یکی از مهم­ترین دلایل پوسیدگی دندان­هاست.

حتما بخوانید:

نمک هیمالیا و سلامت دندان

تعداد دفعات مصرف مواد غذایی

تعداد دفعات مصرف مواد غذایی، در بهداشت دهان و دندان، تأثیرگذار است. بهتر است از مصرف میان وعده ­های غذایی پرتعداد پرهیز شود و دندان­ها پس از هر وعده غذایی تمیز شوند.

ظاهر مواد غذایی

شکل و ظاهر مواد غذایی نیز می­تواند در پوسیدگی دندان­ها اثرگذار باشد. همان طور که گفته شد، خوراکی­های چسبنده و جویدنی، می­توانند به سطح دندان­ها بچسبند و به تشکیل پلاک منجر شوند.

بنابراین اگر به مصرف چنین خوراکی­هایی علاقه دارید، بهتر است بلافاصله پس از مصرف، دندان­ها را مسواک بزنید؛ زیرا قوام مواد غذایی و چسبندگی آنها، به آسانی، موجب آسیب­ دیدگی دندان­ها خواهد شد.

تغییر رنگ دندان ها

تغییر رنگ دندان­ها، پس از مصرف برخی مواد غذایی رنگی (مانند پفک، نوشابه و چای) از تأثیرات فوری غذا بر دندان­هاست. برای جلوگیری از این تغییر رنگ، بهتر است مصرف مواد غذایی رنگی را محدود کرده و پس ازمصرف این خوراکی­ها مسواک بزنید.

مصرف مواد غذایی تخمیر شده

مصرف مواد غذایی تخمیر شده، مانند ماست، دوغ، می­تواند فضای دهان را اسیدی نموده و مواد معدنی مینای دندان را حل کند. به این فرآیند، فرسایش مینا گفته می­شود. این فرآیند به صورت تدریجی و در طول زمان اتفاق می­افتد.البته این مواد غذایی تخمیر شده، به لطف خاصیت اسیدی خود، می­ توانند باکتری­های مضر بدن را از بین ببرند، اما مصرف زیاد آنها به مینای دندان آسیب می­رساند.

مصرف داروی جویدنی

مصرف داروی جویدنی می­تواند ریسک فرسایش مینا را افزایش دهد. زیرا مصرف داروهای جویدنی، باعث تماس مستقیم مواد شیمیایی و دارویی، با سطح دندان­ها می­شود.

برای تقویت دندان و لثه چه بخوریم؟

کمبود ویتامین­ و مواد معدنی، می­تواند موجب ضعیف شدن مینای دندان شده و سرعت پوسیدگی آن را بیشتر کند. داشتن یک رژیم غذایی سالم و مقوی، در کنار رعایت بهداشت، می­تواند دندان­ها را تقویت کرده و از پوسیدگی آنها جلوگیری کند.

ویتامین D، کلسیم، فسفر و ویتامین A، از مهم­ترین ویتامین­ها و مواد معدنی برای تقویت مینای دندان هستند.

همچنین رژیم غذایی سرشار از ویتامین C، آهن، کلسیم و ویتامین D، به داشتن لثه­ های سالم کمک می­کند.

مصرف آجیل و خشکبار، میوه کامل، سبزیجات، منابع پروتئینی بدون پوست و لبنیات، به میزان کافی، می­تواند این مواد مغذی را تأمین کند.

درصورتی که رژیم غذایی شما، حاوی این ویتامین­ها و مواد معدنی نیست، بهتر است با تجویز پزشک، از مکمل­های غذایی استفاده کنید.

عوارض جانبی تریکلوزان در خمیردندان

تری کلوزان ماده ­ای شیمیایی با خاصیت ضدمیکروب است که در بسیاری از محصولات آرایشی، بهداشتی و شوینده به کار می­رود. تری کلوزان با وجود خاصیت آنتی باکتریال خود، بسیار سمی است و مصرف آن در دراز مدت منجر به عوارضی می‌گردد. در کلینیک اکتیدنت به بررسی عوارض جانبی تریکلوزان پرداخته شده و نقش آن را در گسترش مقاومت آنتی بیوتیک مطالعه خواهیم کرد.

تریکلوزان چیست؟

تری کلوزان یا Triclosan ماده ­ای ضد میکروب است که به منظور پیشگیری از آلودگی­ های باکتریایی و قارچی یا کاهش این آلودگی­ ها، به محصولات آرایشی و بهداشتی افزوده می­شود.

تری کلوزان یا TCS در دهه ۱۹۶۰ میلادی به طور گسترده مورد استفاده قرار گرفت. از آنجایی که این ماده هیچ مزیت خاصی برای مصرف کننده نداشته و ریسک مقاومت آنتی میکروبیال در بدن را افزایش می­دهد، سازمان غذا و داروی امریکا (FDA) در سال ۲۰۱۷ استفاده از تری کلوزان در محصولات شوینده بهداشتی را ممنوع اعلام کرد.

کدام محصولات حاوی تریکلوزان هستند؟

تری کلوزان، به دلیل خواص ضد قارچ، آنتی باکتریال و ضدمیکروب، در طیف وسیعی از محصولات آرایشی، بهداشتی، صابون­ها، مواد شوینده، خمیردندان­ها، مواد ضدعفونی­ کننده، و حتی اسباب­ بازی­ ها به کاررفته و از ایجاد آلودگی در این محصولات جلوگیری می­کند.

در ابتدا تصور می­شد، تری کلوزان ماده ­ای مفید و بی ­ضرر است، اما به مرور زمان، مشخص شد که مصرف تری کلوزان، تهدیدی جدی برای سلامتی مصرف­کنندگان به شمار می­رود.

عوارض جانبی تریکلوزان

اختلال هورمونی

عوارض جانبی تریکلوزان : نتایج پژوهش روی حیوانات آزمایشگاهی ثابت کرده ­است، تماس با دوز بالای تری کلوزان، با مشکلات هورمونی و کاهش سطح بعضی هورمون­های تیروئید مرتبط است.

همچنین مطالعات جانوری نشان دهنده کاهش قوای تولید­مثل و رشد در حیواناتی است که در معرض تری کلوزان بوده ­اند.

مقاومت آنتی بیوتیکی

نتایج تحقیقات نشان می­دهد، مصرف تری کلوزان، می­تواند موجب مقاومت آنتی بیوتیکی شود. مقاومت آنتی بیوتیکی، باعث می­شود، مصرف دارو بر باکتری­های بیماری ­زا، تأثیری نداشته­ باشد.

دانشمندان در مورد گسترش سریع مقاومت آنتی بیوتیکی در سطح جهان، هشدار جدی داده ­اند. به عقیده دانشمندان مقاومت آنتی ­بیوتیکی تا سال ۲۰۵۰ منجر به مرگ یک نفر در هر سه ثانیه خواهدشد!

نقش خمیردندان در گسترش مقاومت آنتی بیوتیکی

تری کلوزان، یکی از مواد اولیه به کار­رفته در بسیاری از خمیردندان­هاست. همان­طور که گفته­ شد، تری­کلوزان موجود در خمیر دندان، می­تواند از راه دهان جذب بدن شده و عوارض مخرب این ماده را متوجه سیستم ایمنی بدن نماید. مقاومت آنتی بیوتیکی، یکی از عوارض تری کلوزان است که در اثر مصرف خمیردندان­های حاوی تری کلوزان، به­ وجود می ­آید.

خودداری از مصرف خمیر دندان حاوی تریکلوزان، یکی از راه­های پیشگیری از ایجاد مقاومت آنتی بیوتیکی است. توجه به برچسب محصولات هنگام خرید و بررسی مواد تشکیل دهنده ی خمیردندان، به شما کمک می­کند تا بتوانید محصولات سالم و کم­ عارضه را یافته و خریداری نمایید.

 

کاهش سطح ایمنی

عوارض جانبی تریکلوزان : نتایج تحقیقات نشان می­دهد، قرار گرفتن در معرض تری­کلوزان و سایر مواد آنتی باکتریال، محیط داخلی بدن را عاری از باکتری و میکروب کرده و در نتیجه سیستم ایمنی بدن را تضعیف می ­کند. ایجاد محیط داخلی (درون بدن) بیش از حد پاکیزه، توانایی سیستم ایمنی در مقابله با عوامل بیماری ­زا را کاهش می­دهد.

حتما بخوانید:

تأثیر غرغره آب نمک بر بهبود ویروس کرونا

یک سیستم ایمنی ضعیف در برخورد با باکتری­ها، ویروس­ها و سایر عوامل بیماری­ زا، نمی­تواند پاسخ ایمنی مناسبی نشان دهد. در نتیجه، بدن شخص توانایی مقابله با بیماری را نداشته و حتی ممکن است بر اثر ابتلا به بیماری­های جزئی، به عوارض شدید و بعضا مرگباری دچار شود.

خودداری از مصرف محصولات ضدباکتری (آنتی باکتریال)، به سیستم ایمنی بدن کمک می­کند تا عملکرد طبیعی خود را حفظ کرده و در مقابل عوامل بیماری­ زا، واکنش مناسب نشان دهد.

 

آلرژی

تری کلوزان، علی­ رغم خواص ضدمیکروب خود، ماده ­ای سمی است. هنگامی که تری­کلوزان از راه دهان، وارد بدن می­شود، سیستم دفع ادرار، به سرعت، مقداری از آن را از بدن دفع می­کند.  اما هنگامی که تری کلوزان با پوست تماس پیدا می­کند، روی سطح آن باقی مانده و موجب ابتلا به مشکلات و عوارض پوستی، مانند درماتیت و اگزما می­شود.

بهتر است هنگام خرید محصولات آرایشی، از عدم وجود تری کلوزان در مواد تشکیل دهنده این محصولات، اطمینان حاصل کنید.

 

سایر عوارض تریکلوزان

عوارض جانبی تریکلوزان : افزایش ریسک ابتلا به سرطان و کاهش عملکرد قلبی، از عوارض تری کلوزان هستند که در آزمایشات حیوانی به اثبات رسیده ­اند.

مصرف محصولات حاوی تری کلوزان می­تواند آسیب به استخوان خانم ها را در پی داشته­ باشد. مطالعات نشان می­دهند، تری کلوزان، تراکم مواد معدنی استخوان را در حیوانات آزمایشگاهی کاهش می­دهد.

 

تهدیدات محیطی تریکلوزان

• تری کلوزان، ماده ­ای با خاصیت لیپوفیلیک است. مواد لیپوفیلیک، تمایل دارند با چربی ترکیب شده و یا در چربی حل شوند. به همین دلیل، تری کلوزان، می­تواند در بافت­های بدن انسان و جانوران، نفوذ کند و به راحتی با چربی بدن آنها ترکیب شود.
• تری کلوزان استفاده ­شده در محصولات بهداشتی از طریق فاضلاب دفع شده و در نهایت، وارد آب­های طبیعی می­شود. یکی از عوارض تری کلوزان، آلودگی منابع آب طبیعی است. این ماده سمی، تهدیدی جدی برای محیط زیست جانداران ساکن در آب و اطراف آن است. تری کلوزان به دلیل خاصیت لیپوفیلیک خود، به سرعت جذب بدن ماهی­ ها و جانوران آبزی ساکن در این آب­های آلوده، خواهدشد.

در این حالت، عوارض تری کلوزان تنها متوجه این آبزیان نبوده و تأثیرات مخرب خود را  بر بدن مصرف­ کنندگان نیز برجای خواهد گذاشت.

• تری کلوزان موجود در آب، هنگام تابش آفتاب به دی اکسین تبدیل می­شود که ماده ­ای بسیار سمی است. همچنین تری کلوزان، در ترکیب با کلر موجود در آب شهری، به کلروفورم تبدیل می­شود، که ماده ­ای سرطان­ زاست.

جمع ­بندی

تری کلوزان ماده­ ای سمی، با مضرات فراوان است؛ مضراتی که نه ­تنها انسان­ها، بلکه حیوانات و جانداران آبزی را نیز تهدید می­کند. تری­کلوزان در بسیاری از محصولات مصرفی روزمره وجود دارد، ازاین ­رو بسیار ضروری است که هنگام خرید محصولات بهداشتی و شوینده، برچسب مواد تشکیل دهنده این محصولات را بررسی کنید.

اثر آلوئه ورا بر پوسیدگی دندان

آلوئه ورا، گیاهی با خواص درمانی متعدد است که می­تواند پوسیدگی دندان را متوقف کند. یکی از شگفت ­انگیزترین خواص آلوئه ورا، معکوس کردن روند پوسیدگی دندان­هاست.در کلینیک اکتیدنت به چگونگی استفاده از خمیردندان، دهانشویه و ژل آلوئه ورا برای درمان پوسیدگی دندان، پرداخته خواهدشد.

می­دانیم پوسیدگی دندان یکی از شایع­ترین مشکلاتی است که به دلیل عدم رعایت بهداشت دهانی مناسب، به­ وجود می ­آید. پوسیدگی دندان، در صورت درمان نشدن، می­تواند بسیار آزاردهنده و دردناک بوده و حتی فرد را از زندگی روزمره عادی، بازدارد.آلوئه ورا، یکی از بهترین درمان­های طبیعی برای متوقف کردن پوسیدگی دندان است.

 

آلوئه ورا گیاهی سرشار از آنتی اکسیدان است، از این رو در درمان بسیاری از بیماری­های دهان، لثه و دندان، به کار می­رود.

آلوئه ورا از رشد قارچ­ها، باکتری­ها و ویروس­ها در فضای دهان جلوگیری می­کند.

 

 

آیا آلوئه ورا می­تواند بهداشت دهان را بهبود دهد؟

قرن­هاست که آلوئه ورا  در درمان انواع بیماری­ها به کار می­رود. درمان سوختگی­ها، بریدگی­ها، بهبود مشکلات گوارشی، بهبود تومورهای سرطانی و کاهش عوارض پرتودرمانی،  تنها بخشی از اثرات شناخته شده گیاه آلوئه ورا است. خاصیت ترمیم کنندگی دندان و بهبود بهداشت دهانی، از خواص گیاه آلوئه ورا است که به تازگی، مورد توجه قرار گرفته­ است.

 

چگونه از آلوئه ورا برای درمان پوسیدگی دندان استفاده کنیم؟

برای استفاده از خواص آلوئه ورا برای بیماری­های لثه و دندان، تنها کافی است، مقداری از پودر آلوئه ورا را روی مسواک ریخته و دندان­های خود را با آن مسواک بزنید. پودر آلوئه ورا، می­تواند انواع عفونت­ها و بیماری­های لثه را التیام بخشد. همچنین برای داشتن لثه ­های سالم، می­توانید آب آلوئه­ ورا را پیش از فرودادن (قورت دادن)، در دهان خود بگردانید.

همچنین مسواک زدن با ژل آلوئه ورا تأثیرات درمانی مفیدی بر بیماری­ های دندان و لثه خواهدداشت. برای استفاده از حداکثر فواید این گیاه، از ژل خالص آلوئه ورا استفاده کرده و پس از مسواک زدن، دندان­ها را آبکشی نکنید.

توجه:

لازم به ذکر است آلوئه ورا تنها می­تواند در مراحل اولیه پوسیدگی دندان، آن را بهبود دهد، اما پوسیدگی دندان، در صورت پیشرفت و نفوذ به ریشه دندان، فقط با مراجعه به دندانپزشک، درمان خواهدشد. البته در این صورت نیز، آلوئه ورا می­تواند عوارض جراحی دندانپزشکی را کاهش دهد و محل جراحی را التیام بخشد.

 

 

آلوئه ورا برای درمان پوسیدگی دندان

نتایج یک تحقیق علمی که در سال ۲۰۰۹ در ژونال آکادمی General Dentistry منتشر شد، نشان داد که ژل آلوئه ورا می­تواند دندان­ها را پاک کرده و رشد باکتری­های عامل پوسیدگی دندان را متوقف نماید. بنابراین مصرف ژل و آب آلوئه ورا، برای بهبود بهداشت دهان توصیه می­شود.

اکثر خمیردندان­ها حاوی مواد ساینده هستند، اما ژل آلوئه ورا، در عین داشتن اثرات پاک­ کننده خود، هیچ ماده ساینده­ ای نداشته و از این رو مسواک با آلوئه ورا انتخابی مناسب برای افرادی است که لثه­ و دندان­های حساسی دارند.

مسواک با ژل آلوئه ورا، و استفاده از خمیردندان آلوئه ورا می­تواند از لثه و دندان­ها محافظت کرده و بسیاری از بیماری ­های دهانی را بهبود دهد.

 

ژل آلوئه ورا برای درمان لیکن پلان

پژوهشگری به نام چوناکارن (Choonhakarn)، آزمایش کنترل شده ­ای ترتیب داد و در آن اثرات بهبود دهنده ژل آلوئه ورا در درمان بیماری خزه مخاط دهان یا Oral lichen planus را بررسی کرد. او پس از این آزمایش نتیجه گرفت ژل آلوئه ورا، می­تواند علائم و نشانه­ های بیماری لیکن پلان (خزه مخاط دهان) را تا حد قابل توجهی کاهش دهد. ژل آلوئه ورا می­تواند به عنوان یک جایگزین درمانی طبیعی و بدون عارضه برای مبتلایان به بیماری­های دهان، لثه و دندان، به کار رود.

حتما بخوانید:

نمک هیمالیا و سلامت دندان

آلوئه ورا برای درمان فیبروز زیرمخاطی

پژوهشگری به نام سودارشان  Sudarshan به همراه دستیارانش، مطالعه­ای بر اثرات بهبود دهنده آلوئه ورا، در درمان بیماری فیبروز زیرمخاطی یا Oral submucous fibrosis انجام داد. او در این پروژه، تأثیرات آلوئه ورا را با درمان آنتی اکسیدانی مقایسه کرد. در این آزمایش، بیماران مبتلا به فیبروز دهانی، به دوگروه تقسیم شدند. به گروه اول ژل آلوئه ورا و به گروه دوم کپسول آنتی­ اکسیدان داده ­شد. درمان در هر دو گروه به مدت سه ماه ادامه یافت.

نتایج این بررسی ثابت کرد، در گروهی که برای درمان این بیماری از ژل آلوئه ورا استفاده کرده ­بودند، بهبودی بیشتری حاصل شده ­بود. بر این اساس، می توان گفت، ژل آلوئه ورا، درمانی بسیار مؤثر برای بیماری فیبروز مخاطی دهان است.

تأثیر آلوئه ورا بر بیماری­های لثه و دهان

نتایج تحقیق علمی دیگری، نشان می­دهد، استفاده از عصاره برگ کامل آلوئه  ورا، می­تواند عوارض جراحی لثه را در مدت کوتاهی بهبود دهد.

همچنین آلوئه ورا، می­تواند آبسه لثه، زخم­های دهانی، التهاب زبان، ساییدگی و زخم لثه، و عوارض ناشی از ساییدگی خمیردندان را التیام دهد.

 

تأثیر آلوئه ورا در درمان آفت دهان

پژوهشگری به نام بابایی و همکارانش، آزمایشی در مورد تأثیر درمانی ژل آلوئه ورا بر درمان آفت دهان، ترتیب دادند. بابایی در این آزمایش، برای درمان آفت حفره دهان از ژل ۲% آلوئه ورا به صورت موضعی استفاده کرد. نتایج این تحقیق ثابت کرد که ژل آلوئه ورا، نه تنها اندازه زخم­ها و درد آنها را کاهش می­دهد، بلکه مدت زمان بهبودی زخم­های آفت دهان را به طور قابل توجهی کاهش می­دهد.

 

درمان پوسیدگی دندان در طب سنتی

در طب سنتی ایرانی و اسلامی از موارد متعددی برای درمان پوسیدگی دندان استفاده می­شود. بر اساس طب سنتی مهم­ترین راهکار برای درمان پوسیدگی دندان، جلوگیری از ایجاد آن است.

رعایت بهداشت دهان، مسواک زدن مرتب و دقیق، و استفاده از نخ دندان، می­تواند از بروز پوسیدگی دندان­ها پیشگیری کند.

آلوئه ورا و معکوس کردن پوسیدگی دندان

آلوئه ورا، یا صبر زرد (در اصطلاح طب سنتی)، یکی از درمان­های مؤثر برای پوسیدگی دندان است. نتایج مطالعات نشان می­دهند، آلوئه ورا می­تواند در مراحل اولیه پوسیدگی دندان، با بازسازی مواد معدنی مینای دندان، آن را ترمیم کرده و روند پوسیدگی دندان را معکوس نماید.

بنابراین برای درمان پوسیدگی در مراحل ابتدایی، می­توانید از آلوئه ورا استفاده کرده و درمان پوسیدگی دندان بدون پر کردن را تجربه کنید!

 

جمع­ بندی

آلوئه ورا، گیاهی با خواص آنتی ­اکسیدانی قوی و تأثیرات درمانی شگفت انگیز است. این گیاه می­تواند با بیماری­های ناشی از رشد باکتری، قارچ و ویروس مقابله کرده و مدت زمان درمان این بیماری­ها را کاهش دهد.

مسواک با آلوئه ورا، یا استفاده از خمیردندان آلوئه ورا، (خمیردندان طبیعی) این خواص شفابخش را برای شما به ارمغان آورده و سلامتی و بهداشت دهان را تا حد قابل توجهی ارتقا ­دهد.

آبسه دندان چیست؟ و راه های درمان آن چگونه است؟

آبسه دندان چیست؟ در کلینیک اکتیدنت ، به بررسی بیماری آبسه دندان، انواع آن، طرز درمان، داروهای مورد استفاده، مکانیسم تشکیل آبسه و عوارض آن پرداخته خواهدشد. همچنین در مورد خطرات به تعویق انداختن درمان آبسه و عدم مراجعه به دندانپزشک، هشدارهای لازم به شما ارائه می­ شود.

آبسه دندان چیست؟ و راه­ های درمان آن چگونه است؟

آبسه دندان یا Dental Abscess  به نوعی ورم دندان گفته­ می­شود که همراه با عفونت باکتریایی باشد. منشأ عفونت ایجاد شده در آبسه دندان، ممکن است  داخل دندان، بافت لثه یا استخوان فک باشد.

آبسه دندان در بیشتر مواقع دردناک است؛ البته ممکن است گاهی هیچ دردی حس نشود.

آیا اگر برای درمان آبسه به پزشک مراجعه نشود، با گذشت زمان بهبود پیدا می­کند؟

آبسه معمولا با عفونت همراه است و به درمان آنتی­بیوتیکی نیاز دارد. رها کردن آبسه دندان و درمان نکردن آن می­تواند عواقب خطرناکی داشته ­باشد؛ چرا که عفونت باکتریایی موجود در آن در صورت درمان نشدن، گسترش یافته و به سایر قسمت­های فک و حتی سر نیز سرایت می­کند.

 

مکانیسم آبسه دندان

هنگامی که مواد غذایی روی سطوح دندان باقی می ­مانند، لایه­ای نازک و شفاف  روی دندان­ها تشکیل می­شود. این لایه نازک یا همان پلاک، از ذرات غذا، بزاق و باکتری­های عامل پوسیدگی ساخته­ شده­است. در همین مرحله می­توان با مسواک زدن و نخ کشیدن، پلاک دندان را از بین برد. اما اگر به پلاک و جرم دندان بی ­توجهی شود، به مرور زمان، سخت­تر شده و به راحتی با مسواک، پاک نمی­شود.
باکتری­ها، پس از استقرار در این لایه (و روی سطح دندان­ها) شروع به تخریب مینای دندان کرده و به لایه ­های زیرین دندان نفوذ می­کنند. پس از مدتی، حفره ­هایی در سطح دندان قابل مشاهده است. در این هنگام باکتری­ها، به عاج دندان و نزدیکی اعصاب دندان رسیده­ اند. این موضوع، دندان را حساس و کمی دردناک می­کند.

سرانجام باکتری­های عامل پوسیدگی به ریشه دندان رسیده و عفونت و آبسه ایجاد می­کنند. در این هنگام بافت اطراف دندان متورم و دردناک شده و دچار عفونت چرکی می­­شود.

البته در برخی موارد، گیر کردن ذرات غذا، در فضای بین دندان و لثه نیز موجب آبسه لثه و عفونت آن می­شود.

عدم رعایت بهداشت دهان و دندان، عامل اصلی ابتلا به آبسه است.

 

علائم آبسه دندان (تشخیص آبسه دندان)

• ممکن است هنگام دراز کشیدن درد دندان شما بدتر شده و خواب شما را مختل کند.
• ممکن است قرمزی و ورم در صورت قابل مشاهده باشد.
• ممکن است دندان آبسه کرده، بی­رنگ، بسیار حساس و لق شود.
• ممکن است در قسمت آبسه کرده و اطراف آن درد بسیار شدید و ضربان دار احساس کنید. این درد ممکن است تا سر و گردن و فک نیز امتداد پیدا کند.
• لثه قسمت آسیب­ دیده (آبسه کرده) ورم کرده و براق و قرمز می­شود. در موارد آبسه شدید، عفونت سفید، خاکستری یا زرد رنگ داخل آبسه، مشاهده می­شود.
• ممکن است با مصرف غذاهای داغ یا بسیار سرد، احساس ناراحتی کنید.
• ممکن است در دهان خود، بوی بد یا طعم نامطبوع حس کنید.
• اگر عفونت آبسه زیاد باشد، تب­ و لرز و ناخوشی عمومی ایجاد خواهد شد.
• در موارد بسیار شدید و درمان ­نشده آبسه، ممکن است قادر به باز کردن دهان نباشید.دشواری در بلعیدن و تنفس نیز از جمله عوارض آبسه دندان پیشرفته است.

 

عوامل مؤثر در ایجاد آبسه دندان

• به طور کلی می­توان گفت، پوسیدگی دندان، عامل اصلی ایجاد آبسه دندان است. پوسیدگی دندان، در مراحل پیشرفته، آبسه و ورم چرکی دندان و لثه را به ­وجود می ­آورد.
• مصرف بیش از حد خوراکی­های نشاسته­ای و قنددار و بهداشت دهانی ضعیف منجر به تشکیل پلاک دندان و پوسیدگی آن می­شود.
• ضعف سیستم ایمنی در افراد مبتلا به دیابت، تحت شیمی­ درمانی یا افرادی که تحت درمان با داروهای استروئیدی هستند، ریسک ابتلا به آبسه را افزایش می­دهد.
• در بعضی موارد جراحی یا آسیب­ دیدگی قبلی در ناحیه آبسه­ کرده، باعث ورود باکتری­ها به ناحیه موردنظر شده و آبسه ایجاد می­کند. (آبسه دندان عصب­ کشی شده)

حتما بخوانید:

تفاوت دندان درد و حساسیت دندانی در چیست؟

انواع آبسه دندان

• آبسه Periapical  یا آبسه ریشه دندان
• آبسه Gingival یا آبسه لثه
• آبسه Periodontal یا آبسه بین لثه و دندان
• آبسه Pericoronal یا آبسه لثه روی دندان نهفته

 

درمان آبسه دندان

همان­طور که گفته­ شد، عدم مراجعه به پزشک، در بیماری­های عفونی می­تواند عواقب خطرناکی به دنبال داشته­ باشد. باید توجه داشته­ باشید که در این مورد، مراجعه به پزشک عمومی چاره­ ساز نخواهدبود؛ چرا که درمان این بیماری، علاوه بر تجویز آنتی ­بیوتیک برای آبسه دندان، گاهی به جراحی­ های کوچک دندانپزشکی نیز نیاز دارد. (در ادامه روند جراحی باز کردن آبسه را توضیح خواهیم داد)

شاید مایل باشید از درمان خانگی آبسه دندان، اطلاع پیدا کنید؛ اما درمان خانگی مطمئنی برای آبسه وجود ندارد و تنها می­توان درد ناحیه آسیب ­دیده را با دارو کنترل کرد.  در زمانی که در نوبت مراجعه به دندانپزشک به سر می­برید، می­توانید برای کاهش درد، از داروهای مسکن مانند ایبوپروفن(با نام تجاری ژلوفن) ، استفاده کنید. ایبوپروفن داروی ضددردی است که معمولا برای رفع موقت دندان­درد توصیه می­شود. اگر به دلایل پزشکی، مجاز به مصرف ایبوپروفن نیستید، می­توانید به جای آن از پاراستامول (Paracetamol) استفاده کنید.

داروی مسکن آسپیرین نباید در کودکان زیر ۱۶ سال استفاده شود.

اگر استفاده از ایبوپروفن به تنهایی درد را مهار نمی­کند، می­توانید با مطالعه بروشور و راهنمای دوز مصرفی، از ایبوپروفن و پاراستامول، به صورت همزمان استفاده کنید. (حتما پیش از مصرف، به راهنمای دوز مصرفی توجه کنید)

این روش برای بزرگسالان و نوجوانان بالای ۱۶ سال، قابل استفاده است.

نکته بسیار مهم این است که مصرف داروهای مسکن، تنها باید به منظور کاهش موقت درد باشد و مراجعه به دندانپزشک، به هیچ عنوان نباید به تأخیر بیفتد. زیرا عوارض خطرناک ناشی از گسترش عفونت، می­تواند مرگبار باشد.

 

دندانپزشک برای درمان آبسه دندان چه می­کند؟

هنگامی که برای درمان آبسه دندان عقل یا سایر دندان­ها، به دندانپزشک مراجعه می­کنید، با توجه به شدت عفونت، درمان آبسه می­تواند شامل موارد زیر باشد:

• ممکن است دندانپزشک، آبسه را باز کرده و ترشحات عفونی آن را خارج کند. گاهی نیز ممکن است دندانپزشک، بافت عفونی را به طور کامل جدا­کند.

روش ترکاندن آبسه دندان، در این موارد، بستگی به تصمیم دندانپزشک و شدت عفونت آبسه دارد. نحوه تخلیه آبسه دندان،گاهی ممکن است، با ایجاد یک سوراخ کوچک روی لثه باشد، و گاهی نیز برش بزرگ­تری لازم است.

• ممکن است دندانپزشک، با عصب کشی یا روت کانال، ریشه دندان آبسه­ کرده را خارج کرده و سپس دندان را پرکند.
• ممکن است دندانپزشک، دندان آبسه کرده را به طور کامل خارج کند. به خصوص در مواردی که امکان عصب­ کشی وجود ندارد، از این روش استفاده می­شود.

 

آزیترومایسین برای عفونت دندان

بسیاری از افراد آزیترومایسین را بهترین دارو برای آبسه دندان می­ دانند. آزیترومایسین می­تواند با طیف وسیعی از باکتری­ها مقابله کرده و از رشد آنها جلوگیری کند.

همچنین ممکن است دندانپزشک، آنتی­بیوتیک­ هایی مانند آموکسی سیلین و کلیندامایسین را برای درمان عفونت آبسه تجویز کند.

 

آیا مصرف آنتی­بیوتیک می­تواند آبسه را درمان کند؟

مصرف آنتی بیوتیک به تنهایی نمی­تواند آبسه دندان را درمان کند. چرا که فعالیت باکتری­ها، توده ­ای از چرک و بافت مرده را ایجاد کرده­ است که باید از فضای دهان خارج شود. بنابراین مراجعه به دندانپزشک در این موارد الزامی است.

 

جلوگیری از آبسه دندان به راحتی، با رعایت بهداشت دهان، مسواک زدن و نخ کشیدن منظم و رژیم غذایی سالم امکان­پذیر است. زیرا همان طور که گفته­شد، پوسیدگی دندان، عامل اصلی ابتلا به آبسه و عفونت دندان است.